02 август 2025
• од Станча Јаќимовски
Во Северна Грција повторно се слуша бугарскиот јазик. Не како симбол на поделба, туку како мост што ги поврзува луѓето од двете страни на границата. Во регионите на Драма и Като Неврокопи – на само неколку километри од Гоце Делчев – сè поголем број деца и млади учат бугарски јазик. Според информациите на Fakti.bg, кои се повикуваат на грчки образовни извори, интересот за изучување на бугарскиот расте како меѓу ученици со бугарско потекло, така и меѓу оние со грчко потекло.
Во неколку населени места, вклучително и во самото Като Неврокопи, веќе предаваат наставници испратени од Бугарија преку културни програми. Неделните училишта и курсеви по бугарски стануваат сè попопуларни, особено поради практичната вредност што овој јазик ја има во секојдневниот живот на локалното население.
Причините за овој тренд се повеќеслојни. Многу семејства од Северна Грција редовно патуваат во блиските бугарски градови – Гоце Делчев, Сандански, Хаџидимово – за работа, шопинг или здравствени услуги. Истовремено, бројни Бугари го избираат грчкото крајбрежје – Кавала, Аспровалта, Керамоти – за летен одмор. Сето тоа придонесува за зголемена меѓусебна интеракција, каде што јазикот станува корисна алатка, а не пречка.
Професор од приватно училиште во Драма, цитиран од локална медиумска куќа, вели дека бугарскиот веќе не се доживува како „туѓ“, туку како реална можност за образование, деловна комуникација и секојдневен контакт. Овој цивилизациски исчекор покажува дека луѓето избираат поврзаност наместо изолација. Додека политичките процеси честопати стагнираат, обичните луѓе, особено децата, ги прават првите чекори кон послободна и поприродна иднина.
Денес во Като Неврокопи и Драма фразите „Добро утро“ и „Како си?“ не звучат веќе чудно или егзотично. Напротив – тие се дел од секојдневието. Бугарскиот јазик станува културен клуч, знак на доверба и припадност, а не само средство за комуникација. Иако овој процес се одвива тивко и ретко е тема на главните медиуми, неговото значење може да биде длабоко – да ги промени односите помеѓу генерации и народи.
А ако Балканот некогаш навистина ќе најде начин за вистинско помирување, можеби сè ќе започне со една единствена, искрена збор. На бугарски. Во Грција.