Индија и Пакистан објавија прекин на огнот, но судирите продолжуваат

Индија и Пакистан ненадејно прогласија прекин на огнот во саботата по четири дена интензивни напади со дронови, артилериско гранатирање и воздушни напади, кои ги доведоа двете нуклеарно вооружени земји на раб на отворена војна. Но, само неколку часа по објавата, двете страни повторно се обвинија за нарушување на договорот.

Договорот дојде по хаотични четири дена на напади кои длабоко навлегоа во териториите на двете земји и тешки судири по должината на спорната граница во Кашмир, кои оставија десетици цивили мртви, повредени или раселени. Изненадувачки, веста за примирјето прв ја објави американскиот претседател Доналд Трамп преку социјалните мрежи, а не официјални лица од Индија или Пакистан.

Сепак, до крајот на денот, не беше јасно дали прекинот на огнот ќе се одржи, особено во Кашмир, каде терористички напад минатиот месец на индиска територија уби 26 луѓе и ја поттикна кризата. Пријавени се нови престрелки во индискиот и пакистанскиот дел на регионот.

Индискиот секретар за надворешни работи, Викрам Мисри, изјави дека имало „повторени прекршувања“ на договорот и го обвини Пакистан за нарушување, предупредувајќи дека Индија ќе реагира „решително“.

Од друга страна, портпаролот на пакистанското Министерство за надворешни работи изјави дека Пакистан е „посветен“ на примирјето и дека неговите сили дејствуваат одговорно, и покрај „повредите што ги прави Индија на некои места“. Тој повика проблемите на терен да се решаваат „преку соодветни канали за комуникација“.

Претседателот Трамп претходно изјави дека примирјето е постигнато со посредство на САД, но само Пакистан веднаш го призна американското учество. Индија, пак, инсистираше дека договорот е резултат на директни разговори меѓу двете земји, без вклучување на трета страна.

Официјални лица од администрацијата на Трамп, вклучувајќи го државниот секретар Марко Рубио, соопштија дека интензивно комуницирале со лидерите на Индија и Пакистан изминатите 48 часа. Рубио изјави дека двете страни се согласиле да започнат разговори за поширок спектар на прашања на неутрална територија. Индиската страна го демантираше ова.

Потенцијалните теми за разговор би можеле да вклучуваат дипломатски односи, воздушен простор и договорот за води што е од клучно значење за пакистанското земјоделство — сè прашања што беа нарушени по последниот терористички напад.

Во знак на олеснување на тензиите, Пакистан во саботата попладне го отвори својот воздушен простор за сите летови. Но, немаше индикации дека двете земји ќе ги обноват дипломатските односи или ќе ги олеснат визните ограничувања.

Реакцијата на жителите во Кашмир по најавата за прекин на огнот беше краткотрајна, бидејќи набргу следуваа нови извештаи за гранатирање и напади со дронови.

Иако Индија и Пакистан се историски ривали, сегашната ескалација изненади многумина поради нејзината брзина и интензитет. Индија го обвини Пакистан дека засолнува терористи, што Исламабад го негираше. Следуваа напади од двете страни, кои се опишуваа како одмазднички.

Во средата, Индија тврдеше дека уништила терористичка инфраструктура во Пакистан, по што Исламабад вети одмазда. Следните денови беа обележани со напади со дронови, ракети и артилерија. Секоја вечер, конфликтот се прошируваше подлабоко во териториите на двете земји.

Во четвртокот, Индија изјави дека спречила масовен пакистански напад врз повеќе градови, додека Пакистан тврди дека соборил 25 индиски дронови.

До сабота наутро, пред најавата за примирје, ситуацијата изгледаше критично — Пакистан обвини дека Индија нападнала три негови воздухопловни бази со ракети. Исламбад реагираше со напад на неколку индиски воени објекти.

Виомика Сингх, офицер на индиското воздухопловство, изјави дека штетата била минимална и дека нападите биле одговор на претходна пакистанска агресија.

Воен аналитичар и поранешен полковник во американската армија, Сет Крумрих, изјави дека оваа ескалација е „најжестока и најзагрижувачка“ досега во долготрајниот конфликт. Но, тој забележа дека фокусот бил на воени цели и дека одмерените реакции на двете страни даваат надеж дека се избегнува отворена војна.

Во позадина на судирите, масовна употреба на дронови и ширење на дезинформации ја усложнија сликата за јавноста.

Војната наративи, национализам и медиумска манипулација беа особено присутни, при што индискиот премиер Нарендра Моди продолжи со цврст став кон Пакистан, што го поздравија неговите поддржувачи.

Неколку земји, меѓу кои Саудиска Арабија, Катар и Обединетите Арапски Емирати, активно се обидуваа да ја смируваат ситуацијата.

Според Стејт департментот, Рубио разговарал со министрите за надворешни работи на двете земји, повикувајќи на смирување и избегнување на „погрешни пресметки“. Пакистанскиот министер Ишак Дар го нарече разговорот „многу охрабрувачки“.

Дали прекинот на огнот ќе опстане, останува неизвесно. Но, јасно е дека регионот влегува во нова, потенцијално поопасна ера на судири.