02 август 2025
• од Станча Јаќимовски
Германија, долгогодишен и стабилен сојузник на Израел, сè почесто и поотворено ја критикува израелската политика во Појасот Газа. И покрај зголемениот притисок врз Израел да дозволи поголем пристап на хуманитарна помош, германскиот министер за надворешни работи, Јохан Вадефул, главниот апел за прекин на војната го упати кон милитантната групација Хамас.
Вадефул во петокот ја посети окупираната Западна Обала, каде што се сретна со палестинскиот претседател Махмуд Абас во Рамала. На средбата се разговарало за растечкото насилство од страна на израелски доселеници врз Палестинците, како и за контроверзните планови за анексија на делови од територијата — планови кои неодамна добија поддршка во Кнесетот, но предизвикаа остра реакција од меѓународната заедница. Германската влада јасно се спротивставува на таков потег.
При претходната посета на Израел, Вадефул се сретна со израелскиот министер за надворешни работи Гидеон Саар и со премиерот Бенјамин Нетанјаху. Во Ерусалим, тој предупреди дека Израел се соочува со ризик од меѓународна изолација.
„Сметам дека Германија има должност да направи сè што е во нејзина моќ за да го спречи тоа“, рече Вадефул, повикувајќи се на „бескрајната историска обврска“ на Германија кон безбедноста на Израел. Но тој истовремено додаде дека обете страни треба да преземат конкретни чекори.
„Мојата мисија тука денес беше јасно да ѝ кажам на израелската страна дека треба да делуваат сега, а не кога било подоцна“, нагласи тој.
Министерот истакна дека потребна е транспарентност и од Израел — дека не се води политика на принудно иселување, ниту пак активна анексија. Тој исто така повика на ослободување на преостанатите заложници кои се сè уште во рацете на Хамас во Газа. „Време е да се стави крај на оваа војна“, изјави Вадефул, потенцирајќи дека повикот е пред сè насочен кон терористичката организација Хамас.
Во светло на влошената хуманитарна ситуација во Газа, Вадефул во средба со претставници на Канцеларијата на ОН за координација на хуманитарни прашања (OCHA) во Ерусалим, најави нов пакет хуманитарна помош. Германија ќе донира дополнителни 5 милиони евра за Светската програма за храна (WFP), средства кои треба да обезбедат храна и да ги рестартираат локалните пекари и кујни за бесплатна дистрибуција на леб и топли оброци.
Како што посочи Вадефул, секојдневните прекини на огнот што Израел ги воспоставува во делови од Појасот Газа ќе бидат искористени за дистрибуција на помошта преку ОН. Германската влада исто така го поддржува изградбата на полева болница во Газа за итна медицинска помош.
Од друга страна, генералниот секретар на Христијанско-социјалната унија (ХСС), Мартин Хубер, категорично ја исклучи можноста за воведување санкции против Израел. Во интервју за Redaktionsnetzwerk Deutschland, тој изјави дека „критика на израелската влада е легитимна, но санкции меѓу пријатели не доаѓаат предвид“. Хубер исто така ги отфрли мерките како забрани за влез, какви што Нидерланд ги воведе за израелските министри Бецалел Смотрич и Итамар Бен-Гвир.
Берлин, за разлика од Франција, Велика Британија и Канада, сè уште не ја поддржал иницијативата за признавање палестинска држава, најавена за септември. Сепак, пред заминувањето за регионот, Вадефул повтори дека решението за две држави останува „единствениот пат“ кон мирна иднина за обете страни.
„За Германија, признавањето на палестинска држава претставува крај на процесот. Но таков процес мора да започне сега. Германија нема да се откаже од оваа цел“, рече тој.
Во Израел истовремено пристигна и специјалниот претставник на поранешниот американски претседател Доналд Трамп, Стив Уиткоф, заедно со амбасадорот Мајк Хакаби. Тие најавија инспекција на дистрибуцијата на храна во Газа, што ја координираат САД и ОН.
Ситуацијата на терен останува тешка, а меѓународниот притисок врз сите страни — особено врз Хамас и Израел — да најдат пат до прекин на огнот и траен мир, сè повеќе се засилува.