Бугарија ја зацврстува својата позиција како енергетска раскрсница со поддршка од САД
Во време кога Европа се обидува да се ослободи од енергетската зависност од Русија, на Балканот се појавуваат можности за нови партнерства кои би можеле да донесат стабилност и економски придобивки за целиот регион, вклучувајќи ја и Македонија.
Според информации на Wall Street Journal, американскиот хеџ-фонд Elliott Investment Management, предводен од познатиот инвеститор Пол Сингер, води разговори за купување удел во инфраструктурни проекти во Бугарија, меѓу кои и делот од гасоводот „Турски тек“ што минува низ оваа соседна земја. Овој гасовод е еден од последните канали за руски природен гас кон Европа. Освен тоа, Elliott планира инвестиции и во мрежи за дата-центри и други телекомуникациски инфраструктури.
Шанса за зајакнување на регионот
Иако на прв поглед звучи контрадикторно – американски фонд кој вложува во инфраструктура што пренесува руски гас – токму ваквата мешавина на интереси може да донесе позитивни ефекти за Балканот. Една ваква инвестиција би можела да помогне во стабилизирањето на транзитот на енергија, што директно носи приходи и за Бугарија, но индиректно и за соседните земји, вклучувајќи ја Македонија, која зависи од регионалната стабилност на енергетските пазари.
Бугарија веќе добива околу 350 милиони долари годишно од транзитот на гас, а побарувачката може да расте поради затворањето на некои алтернативни рути. За Македонија, која се стреми да ја зајакне енергетската диверзификација и поврзаност со соседите, стабилен соседски транзит значи помал ризик од прекини и потенцијални нови можности за снабдување.
Заштита од санкции и политички ризици
Учеството на голем американски инвеститор, кој управува со над 70 милијарди долари, може да ја заштити оваа инфраструктура од идни санкции насочени кон руската енергетика. Ваквиот потег се гледа и како сигнал до американската администрација дека Балканот е отворен за партнерства со Западот, што е важно и за регионалната политика, а особено за земји како Македонија, кои се стремат кон европска и евроатлантска интеграција.
Регионалната корист
Доколку се реализираат овие инвестиции, Македонија може индиректно да има корист преку:
✅ Подобра регионална енергетска стабилност
✅ Зголемена сигурност на снабдувањето
✅ Можности за приклучување кон пошироки инфраструктурни мрежи
✅ Подобрување на политичките позиции во односите со САД и ЕУ
Големата слика
Додека Европа се обидува да ги намали испораките на руски гас до 2027 година, компаниите како „Газпром“ се обидуваат да се пренасочат. Американската поддршка во овие процеси може да овозможи помеко прилагодување и избегнување на економски шокови, кои инаку би можеле да погодат и нас, во Македонија, преку раст на цените или прекини во снабдувањето.
На крај, инвестицијата на Elliott може да се види како важен чекор за стабилизирање на балканскиот енергетски пазар, а со тоа и како потенцијална придобивка за целиот регион.