Академиците од САНУ бараат оставка од Вучиќ
04 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Јавниот притисок врз владејачката Српска напредна партија доби нова, силна димензија – овој пат од редовите на најреномираната институција на српската интелигенција. Српската академија на науките и уметностите (САНУ) излезе со јавно барање за неотповиклива оставка на претседателот Александар Вучиќ, повикувајќи се на моралната одговорност за колапсот на демократските и институционалните вредности во земјата.
Според српскиот медиум „Радар“, САНУ истакнува дека иницијативата не е политички мотивирана, туку произлегува од чувство на обврска кон граѓаните и иднината на Србија. Академијата го осудува падот на демократските стандарди и ги посочува институционалните слабости како доволни причини за Вучиќ да поднесе оставка.
Иако одредени членови ја покренаа иницијативата, останува нејасно колку широка е внатрешната поддршка за неа. Поранешниот претседател на САНУ, Владимир С. Костиќ, посочи дека иницијативата била разгледувана на редовна седница, но дека не претставува официјален став на Академијата. Членовите имаат рок од две недели да се изјаснат – по што ќе биде појасна вистинската тежина на овој повик.
Професорот Зоран Стојиљковиќ од Факултетот за политички науки објаснува дека авторитетот на САНУ е значаен, но дека исходот зависи од бројноста и авторитетот на потписниците. Тој потсетува дека во минатото, 64 академици побараа смена на Милошевиќ, но како индивидуи, не како институција.
Овој повик од САНУ е дел од пошироко движење на незадоволство кое ги обедини студентите, академската заедница, културниот сектор, работничката класа и земјоделците. Универзитетите низ Србија се вклучени во протестите, а ректорот на Универзитетот во Белград, Владан Ѓокиќ, како и деканката на Филозофскиот факултет во Ниш, Наталија Јовановиќ, се соочија со притисоци и напади поради поддршката на студентите.
Образовниот сектор, кој веќе подолго време се соочува со штрајкови и санкции, сега целосно се солидаризираше со студентското движење. Наставниците се казнети со одземање на плати, додека одговорните институции остануваат недопрени.
Во културната сфера, истакнати уметници и актери отворено го критикуваат режимот. Факултетот за драмски уметности во Белград објави видео со поддршка за протестите, во кое се појавуваат познати лица како Милош Биковиќ, Светлана Бојковиќ и други. Неколку театри ги прекинаа своите претстави, а некои симболично ја истакнаа сликата на крвава тупаница, знак на отпор против корупцијата и насилството.
Протестите се проширија и во јавниот транспорт и земјоделскиот сектор. Работници од сообраќајното претпријатие и таксисти се вклучија во поддршка на демонстрантите, додека земјоделците активно учествуваат во движењата.
Стојиљковиќ посочува дека студентите предизвикаа политичка тензија која ги мобилизира средната и работничката класа, но предупредува дека клиентелистичката мрежа на власта е длабоко вкоренета. Таа мрежа – која ги поврзува државните и приватни интереси блиски до режимот – може да понуди жесток отпор во обидот да го зачува статус-квото.
Иако ова не е прв случај академици да повикуваат на оставка на претседател, симболиката на институционална поддршка како онаа од САНУ носи сериозен потенцијал за промена. Прашањето останува – дали овој притисок е доволен да предизвика реален политички пресврт или ќе остане уште еден обид кој ќе ја покаже границата на влијанието на интелектуалната и културната елита во современа Србија.
Академиците од САНУ бараат оставка од Вучиќ
04 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Јавниот притисок врз владејачката Српска напредна партија доби нова, силна димензија – овој пат од редовите на најреномираната институција на српската интелигенција. Српската академија на науките и уметностите (САНУ) излезе со јавно барање за неотповиклива оставка на претседателот Александар Вучиќ, повикувајќи се на моралната одговорност за колапсот на демократските и институционалните вредности во земјата.
Според српскиот медиум „Радар“, САНУ истакнува дека иницијативата не е политички мотивирана, туку произлегува од чувство на обврска кон граѓаните и иднината на Србија. Академијата го осудува падот на демократските стандарди и ги посочува институционалните слабости како доволни причини за Вучиќ да поднесе оставка.
Иако одредени членови ја покренаа иницијативата, останува нејасно колку широка е внатрешната поддршка за неа. Поранешниот претседател на САНУ, Владимир С. Костиќ, посочи дека иницијативата била разгледувана на редовна седница, но дека не претставува официјален став на Академијата. Членовите имаат рок од две недели да се изјаснат – по што ќе биде појасна вистинската тежина на овој повик.
Професорот Зоран Стојиљковиќ од Факултетот за политички науки објаснува дека авторитетот на САНУ е значаен, но дека исходот зависи од бројноста и авторитетот на потписниците. Тој потсетува дека во минатото, 64 академици побараа смена на Милошевиќ, но како индивидуи, не како институција.
Овој повик од САНУ е дел од пошироко движење на незадоволство кое ги обедини студентите, академската заедница, културниот сектор, работничката класа и земјоделците. Универзитетите низ Србија се вклучени во протестите, а ректорот на Универзитетот во Белград, Владан Ѓокиќ, како и деканката на Филозофскиот факултет во Ниш, Наталија Јовановиќ, се соочија со притисоци и напади поради поддршката на студентите.
Образовниот сектор, кој веќе подолго време се соочува со штрајкови и санкции, сега целосно се солидаризираше со студентското движење. Наставниците се казнети со одземање на плати, додека одговорните институции остануваат недопрени.
Во културната сфера, истакнати уметници и актери отворено го критикуваат режимот. Факултетот за драмски уметности во Белград објави видео со поддршка за протестите, во кое се појавуваат познати лица како Милош Биковиќ, Светлана Бојковиќ и други. Неколку театри ги прекинаа своите претстави, а некои симболично ја истакнаа сликата на крвава тупаница, знак на отпор против корупцијата и насилството.
Протестите се проширија и во јавниот транспорт и земјоделскиот сектор. Работници од сообраќајното претпријатие и таксисти се вклучија во поддршка на демонстрантите, додека земјоделците активно учествуваат во движењата.
Стојиљковиќ посочува дека студентите предизвикаа политичка тензија која ги мобилизира средната и работничката класа, но предупредува дека клиентелистичката мрежа на власта е длабоко вкоренета. Таа мрежа – која ги поврзува државните и приватни интереси блиски до режимот – може да понуди жесток отпор во обидот да го зачува статус-квото.
Иако ова не е прв случај академици да повикуваат на оставка на претседател, симболиката на институционална поддршка како онаа од САНУ носи сериозен потенцијал за промена. Прашањето останува – дали овој притисок е доволен да предизвика реален политички пресврт или ќе остане уште еден обид кој ќе ја покаже границата на влијанието на интелектуалната и културната елита во современа Србија.
Академиците од САНУ бараат оставка од Вучиќ
04 јуни 2025
• од Станча Јаќимовски
Јавниот притисок врз владејачката Српска напредна партија доби нова, силна димензија – овој пат од редовите на најреномираната институција на српската интелигенција. Српската академија на науките и уметностите (САНУ) излезе со јавно барање за неотповиклива оставка на претседателот Александар Вучиќ, повикувајќи се на моралната одговорност за колапсот на демократските и институционалните вредности во земјата.
Според српскиот медиум „Радар“, САНУ истакнува дека иницијативата не е политички мотивирана, туку произлегува од чувство на обврска кон граѓаните и иднината на Србија. Академијата го осудува падот на демократските стандарди и ги посочува институционалните слабости како доволни причини за Вучиќ да поднесе оставка.
Иако одредени членови ја покренаа иницијативата, останува нејасно колку широка е внатрешната поддршка за неа. Поранешниот претседател на САНУ, Владимир С. Костиќ, посочи дека иницијативата била разгледувана на редовна седница, но дека не претставува официјален став на Академијата. Членовите имаат рок од две недели да се изјаснат – по што ќе биде појасна вистинската тежина на овој повик.
Професорот Зоран Стојиљковиќ од Факултетот за политички науки објаснува дека авторитетот на САНУ е значаен, но дека исходот зависи од бројноста и авторитетот на потписниците. Тој потсетува дека во минатото, 64 академици побараа смена на Милошевиќ, но како индивидуи, не како институција.
Овој повик од САНУ е дел од пошироко движење на незадоволство кое ги обедини студентите, академската заедница, културниот сектор, работничката класа и земјоделците. Универзитетите низ Србија се вклучени во протестите, а ректорот на Универзитетот во Белград, Владан Ѓокиќ, како и деканката на Филозофскиот факултет во Ниш, Наталија Јовановиќ, се соочија со притисоци и напади поради поддршката на студентите.
Образовниот сектор, кој веќе подолго време се соочува со штрајкови и санкции, сега целосно се солидаризираше со студентското движење. Наставниците се казнети со одземање на плати, додека одговорните институции остануваат недопрени.
Во културната сфера, истакнати уметници и актери отворено го критикуваат режимот. Факултетот за драмски уметности во Белград објави видео со поддршка за протестите, во кое се појавуваат познати лица како Милош Биковиќ, Светлана Бојковиќ и други. Неколку театри ги прекинаа своите претстави, а некои симболично ја истакнаа сликата на крвава тупаница, знак на отпор против корупцијата и насилството.
Протестите се проширија и во јавниот транспорт и земјоделскиот сектор. Работници од сообраќајното претпријатие и таксисти се вклучија во поддршка на демонстрантите, додека земјоделците активно учествуваат во движењата.
Стојиљковиќ посочува дека студентите предизвикаа политичка тензија која ги мобилизира средната и работничката класа, но предупредува дека клиентелистичката мрежа на власта е длабоко вкоренета. Таа мрежа – која ги поврзува државните и приватни интереси блиски до режимот – може да понуди жесток отпор во обидот да го зачува статус-квото.
Иако ова не е прв случај академици да повикуваат на оставка на претседател, симболиката на институционална поддршка како онаа од САНУ носи сериозен потенцијал за промена. Прашањето останува – дали овој притисок е доволен да предизвика реален политички пресврт или ќе остане уште еден обид кој ќе ја покаже границата на влијанието на интелектуалната и културната елита во современа Србија.