11 ноември 2025
• од Станча Јаќимовски
Институтот за Геополитика, Економија и Безбедност (IGES) во Сараево беше домаќин на поранешниот претседател на Северна Македонија, Стево Пендаровски, кој одржа предавање и учествуваше како главен говорник на дијалогот со членовите и пријателите на институтот на тема „Новата геополитичка парадигма: Улогата на Балканот во менливата Европа“.
Пендаровски истакна дека главниот геополитички пресврт што ја трансформираше Европа и Балканот бил крајот на биполарната ера (1949–1991) и преминот кон униполарен свет, што овозможило создавање на независни држави на територијата на поранешна Југославија. Тој посочи дека 1999 година, кога НАТО ја бомбардираше тогашната Сојузна Република Југославија поради ситуацијата во Косово, претставувала уште еден клучен момент во регионалната историја.
„Секоја земја во регионот го доживеа тоа на различен начин – од поддршка до остро противење,“ изјави Пендаровски.
Тој потсети дека по тие настани започна процесот на евроатлантска интеграција, предводен од Словенија, која во 2004 година стана членка и на НАТО и на Европската унија, отворајќи го патот за другите држави од поранешна Југославија.
Пендаровски нагласи дека по 11 септември 2001 година, американското влијание во регионот се намалило, оставајќи поголем простор за Европската унија, чиј процес на одлучување е посложен и побавен.
„Често бевме оставени на милост и немилост на локалните елити без демократско искуство, што го забави евроатлантскиот процес,“ рече тој.
Посебно ја нагласи жртвата што ја направи Македонија со промена на своето име за да стане членка на НАТО:
„Ниту една земја во светот не го сменила своето име за да стане членка на меѓународна организација. Македонија го направи тоа – и токму тоа ја направи земјата побезбедна,“ изјави Пендаровски.
Во своето излагање, поранешниот претседател ја оцени руската инвазија врз Украина во 2022 година како еден од најзначајните геополитички настани по Втората светска војна:
„Тоа е можеби поважно дури и од падот на комунизмот, бидејќи длабоко влијаеше врз европската свест и безбедносната архитектура,“ рече тој.
Пендаровски исто така ја коментираше можноста за втор мандат на Доналд Трамп, посочувајќи дека тоа може да донесе големи промени во меѓународната политика:
„Автократите во регионот и Европа го поддржуваат Трамп затоа што веруваат во апсолутен државен суверенитет, но историјата покажува дека ниту една изолирана земја не успеала да стане голема. Изолацијата не носи просперитет,“ нагласи тој.
Пендаровски ја истакна важноста на членството на Албанија и Црна Гора во Европската унија до крајот на оваа деценија, оценувајќи дека тоа би било позитивен сигнал за целиот регион.
„Би сакал и мојата земја да биде дел од таа група, но за жал, моменталната влада во Скопје не ја разгледува сериозно таа можност,“ заклучи Пендаровски.
Денес ја славиме Света Анастасија – жената што не се уплаши ни од меч ни од маки
Ненадминливи Понуди Дневно
4.8 (10276 рецензии)
Заштедете 152.00 ден

