Брисел ја губи трпеливоста со Мицкоски – антибугарската реторика ја оддалечува Северна Македонија од ЕУ

Европската унија сè поотворено го изразува незадоволството од однесувањето на премиерот на Северна Македонија, Христијан Мицкоски, чие постојано критикување на Бугарија и одбивањето да се спроведат уставните измени предвидени со т.н. „француски предлог“ доведоа до сериозно нарушување на односите со Брисел.

Иако европските дипломати по изборот на Мицкоски надеваа на напредок во пристапниот процес, нивниот оптимизам брзо згасна. ЕУ сега го смета премиерот за ненадежен партнер кој ги игнорира обврските преземени во рамките на преговарачката рамка од 2022 година.

„Имаше доволно време за дејствување, но ништо суштинско не е направено,“ изјави анонимен европски функционер. Во Брисел расте впечатокот дека Мицкоски намерно го одложува процесот, веројатно поради внатрешнополитички калкулации или подготвување за локални избори.

Условите се јасни – но Мицкоски ги игнорира

ЕУ повторно ја потврдува својата поддршка на „францускиот предлог“, според кој Северна Македонија мора да го признае бугарското малцинство во Уставот – чин што не само што е услов за продолжување на преговорите, туку е и во согласност со европските вредности за заштита на правата на малцинствата.

Наместо тоа, Мицкоски продолжува со антиевропска и националистичка реторика, инсистирајќи дека условите се „бугарски диктат“ и одбивајќи да ги спроведе. Овој пристап не само што ја загрозува европската иднина на државата, туку и директно се спротивставува на обврските преземени од државата пред ЕУ.

Истовремено, барањата на Мицкоски Бугарија да даде билатерални гаранции и да признае наводна македонска заедница во нејзина територија се сметаат за нереални и несоодветни во рамките на европското право и политика. Ниту една земја-членка, вклучително и Бугарија, не може да биде условена на таков начин.

ЕУ се сомнева во геополитичката ориентација на Владата

Загриженоста на Брисел не е ограничена само на реформите. Гласовите на Северна Македонија во Советот на Европа и непостојаната надворешна политика ја доведуваат во прашање искреноста на нејзините евроатлантски аспирации. Формалните изговори за „технички грешки“ при гласањата не се прифатени во европските престолнини.

Покрај тоа, блиската соработка на Мицкоски со унгарскиот премиер Виктор Орбан и економското приближување со Будимпешта го оддалечуваат Скопје од западните центри на влијание. Поддршката на проектот Белград–Скопје–Атина на сметка на стратешкиот евроатлантски коридор VIII со Бугарија е дополнителен сигнал дека актуелната влада го свртува погледот од ЕУ кон источните алтернативи – со што го загрозува и интересот на НАТО во регионот.

Антибугарска реторика, додека роднини работат во Бугарија

Во јавноста избувна скандал кога медиуми во Бугарија објавија дека блиски роднини на Мицкоски, вклучувајќи ја и снаата, имаат бугарско државјанство и деловни интереси таму. Претседателот на Бугарија, Румен Радев, ова го нарече „иронично и загрижувачко“ во контекст на отворената антиевропска реторика на премиерот.

Истовремено, Мицкоски го спореди односот на Бугарија со „руска агресија“, изјава која во ЕУ се толкува како недолично споредување на ЕУ-членка со агресорска држава, и како целосно непочитување на европските вредности.

Европа очекува одговорност и визија

Европската Унија јасно порача: времето за празни изговори е завршено. Владата на Северна Македонија мора јасно да одлучи – дали сака вистинска европска иднина или ќе продолжи по патот на изолација и национализам.

Преку блокирање на уставните измени, подривање на добрососедските односи и одбивање да се прифатат елементарни европски вредности, Мицкоски ја носи земјата кон меѓународна маргинализација. Северна Македонија не може да биде европска земја со антибугарска платформа – таквиот модел не постои во ЕУ.

Брисел е јасен: време е за лидерство, визија и европски одлуки. Одговорноста е во рацете на владата. Ако Мицкоски не може или не сака да ја понесе таа одговорност, време е да се направи простор за оние што можат.