13 септември: Делото на Паисиј од Пиринска Македонија накратко се врати во татковината

TEMU

#1 Најпродаван артикл

Сет од 5 парчиња заштитник на кабли, прекривка за заштита на кабли од ТПУ, додатоци за заштита на кабли, без батерија, за мобилни телефони, комплет за заштита на податочни линии

4.8 (10276)

54 ден

-73%

206 ден

Купи сега

МАКЕДОНИЈА

13 септември: Делото на Паисиј од Пиринска Македонија накратко се врати во татковината

13 септември 2025

• од Станча Јаќимовски

На 13 септември 1996 година, бугарската јавност беше сведок на еден исклучително значаен културен настан – оригиналниот ракопис на „Историја славјанобугарска“ од Паисиј Хилендарски привремено беше вратен во Бугарија и изложен во Националниот историски музеј. Дарувањето беше направено од анонимен добротвор, чиј идентитет остана непознат, а самиот чин предизвика огромен интерес кај историчарите, научниците и пошироката јавност.

Историското дело на Паисиј

„Историја славјанобугарска“ е напишана во 1762 година во манастирот Хилендар на Света Гора. Со ова дело, монахот Паисиј првпат систематизира историја на бугарскиот народ, со јасен повик кон самосвест и национална гордост во времето на османлиското ропство. Делото стана симбол на духовното будење, инспирирајќи генерации во нивната борба за просвета и слобода.

Патувањето на ракописот

Оригиналниот ракопис долги години бил чуван во манастирите на Атон, каде пристапот бил строго ограничен. На 12 септември 1996 година, тој бил донесен во Бугарија, а наредниот ден свечено изложен пред јавноста. Овој чин беше сфатен како израз на почит кон бугарската култура и историја, но воедно отвори и дискусија за тоа колку е важно заштитата и враќањето на значајните историски реликвии.

Симболика и одек

Краткото изложување на делото во Националниот историски музеј предизвика силни емоции и масовен интерес. Илјадници луѓе имаа можност да ја видат првата систематизирана бугарска историја и да се потсетат на величината на зборот на Паисиј. Настанот беше широко проследен во медиумите и предизвика дебата за значењето на културното наследство и неговата улога во зачувувањето на националната меморија.

Враќање во Хилендар

По краткото престојување во Софија, ракописот беше вратен во манастирот Хилендар, во согласност со монашките и дипломатските правила за чување на светогорските реликвии. Сепак, тоа кратко враќање во татковината остави длабок и траен белег во културната свест на Бугарите, потсетувајќи на непреодната вредност на историјата и литературата.