Бугарија создаде дрон кој може да лета 5 часа и да покрива над 100 километри

TEMU

#1 Најпродаван артикл

Сет од 5 парчиња заштитник на кабли, прекривка за заштита на кабли од ТПУ, додатоци за заштита на кабли, без батерија, за мобилни телефони, комплет за заштита на податочни линии

4.8 (10276)

54 ден

-73%

206 ден

Купи сега

СВЕТ

Бугарија создаде дрон кој може да лета 5 часа и да покрива над 100 километри

12 октомври 2025

• од Станча Јаќимовски

Бугарија доби нов разузнавачки беспилотен летачки апарат со името „Терес“, развиен од тим научници, наставници, докторанти и студенти при Техничкиот универзитет — филијал Пловдив. Во интервју-порака до медиумите создателите открија како е родена идејата, кои се техничките карактеристики и за какви мисии е наменет овој дрон.

Од идеја до реализација

Проектот е резултат на долга традиција во Пловдив за развој и производство на воени беспилотни летала — речиси 60 години, велат авторите. Иницијативата почнала кога главниот асистент д-р Стојан Аврамов, управител на фирмата „Телесис“, го формулирал предизвикот: дали е можно од искуството на катедрата за „Транспортна и авијациона техника и технологии“ да се направи тактички разузнавачки беспилотник. Одговорот бил потврден со успех — така се роди „Терес“, вели доц. д-р инж. Християн Панајотов, заменик-директор на филијал Пловдив.

Технички карактеристики

Според авторите, „Терес“ не отстапува од слични апарати произведени во САД, Европа, Израел, Кина или Иран. Клучните параметри се:

Време на летање: до 5 часа
Максимална височина: до 4.500 метри
Тежина: околу 50 kg
Распертие на крилјата: 4 метри
Протежност на опсег: може да опслужи простор со радиус над 100 км
Погонот: бензински мотор
Сензори: опрема за набљудување на копнените и морските површини во видливиот, инфрацрвениот и радио-дијапазоните

Името „Терес“ има двојно значење — тоа е и име на тракиски крал, но и акроним од англиски: TElesys REeconnaissance and Surveillance (Телесис, разузнавање и набљудување).

Договор и финансии

Министерството за одбрана склучи договор со здружението на компаниите „Телесис“ и „Контракс“ за приближно 9 милиони лева без ДДВ. Со тие средства е предвидено да се развијат и произведат вкупно 6 машини, заедно со наземни станици за управување и опрема. Авторите нагласуваат дека проектот победил на јавна набавка — „Терес“ бил избран затоа што најдобро ги задоволува потребите на армијата и по сооднос цена/квалитет е конкурентен.

За што ќе се користи?

Дронот е дизајниран за тактическо набљудување и разузнавање — задачи кои бараат долготрајно воздушно присуство, снимање и набљудување на појави на копно и море. Создателите објаснуваат дека перформансите значително зависат од вложените сензори: камери, инфрацрвени сензори, радари, радио-апаратура и прецизна навигација. Овие компоненти се скапи и често зависат од достапноста на снабдување, па државата треба да вложи за да добие „најдоброто во светот“.

Учењето од војната во Украина

Тимот посочува дека конфликтот во Украина го промени начинот на размислување за дроностроењето — многу технологии што порано биле недостапни или скапи сега стануваат поприсутни и ценовно достапни. Како резултат, и помали или средни земји, вклучително и Бугарија, можат да развиваат функционални и ефективни беспилотни системи со домашни ресурси. Авторите веруваат дека не е неопходно да се има буџет како на најбогатите за да се постигне висока борбена способност — потребна е поддршка на државата и паметно користење на домашниот човечки капитал.

Заклучок

„Терес“ е пример како академската експертиза и локалните компании можат да создадат конкурентен воен производ. Според неговите творци, дроновите како „Терес“ ќе го зајакнат капацитетот на армијата за разузнавање и набљудување, а со дополнителни инвестиции во сензори и опрема може да станат уште попривлечни и ефикасни за современите безбедносни предизвици.

Ако државата продолжи да ги поддржува научните тимови и индустријата, велат авторите, потенцијалот на домашните решенија во дроностроењето е значаен — и тоа не само за внатрешната одбрана, туку и за технолошка развојна перспектива.